Slikproblemen
Slikproblemen komen vaak voor bij ouderen en bij mensen met een verstandelijke beperking. Deze problemen kunnen, als ze niet tijdig worden gesignaleerd en behandeld, leiden tot ernstige complicaties, zoals ademhalingsproblemen en ondervoeding. Onder slikproblemen verstaan we slikklachten, slikstoornissen en andere problemen, maar ook problemen die ontstaan wanneer iemand niet meer goed kan kauwen, het eten niet goed weg krijgt of zich telkens verslikt. Het kan ook leiden tot verstikking.
Slikproblemen kunnen een lichamelijke oorzaak hebben (zoals een aanlegstoornis van het maagdarmkanaal of spasticiteit), veroorzaakt worden door coördinatieproblemen, dementie of ontstaan door psychologische factoren, zoals orale overgevoeligheid of angst. Daarnaast spelen omgevingsfactoren zoals de fysieke omgeving, cultuur en begeleidingsfactoren vaak een rol. Denk hierbij aan het verlies van sociale contacten tijdens het eten, het verlies van decorum of angst en machteloosheid bij verzorgers. Zowel Slikproblemen op zichzelf, als de complicaties ervan kunnen leiden tot een lagere kwaliteit van leven.
Stand van zaken
SKILZ is onder regie van procesbegeleiders Alisa Dutmer en Marscha Engelen gestart met de ontwikkeling van een richtlijn voor Slikproblemen. Arjen Louisse, arts voor verstandelijk gehandicapten, is namens de NVAVG voorzitter. Hanneke Kalf (ParkinsonNL), logopedist en senior onderzoeker, is vicevoorzitter. De werkgroep bestaat uit afgevaardigden van BPSW, EMB Nederland, Ergotherapie Nederland, NVAVG, NVD, NVLF, V&VN en Verenso. Eind 2021 is door middel van een vragenlijst een knelpuntenanalyse uitgevoerd, waar veel zorgverleners en cliëntvertegenwoordigers op hebben gereageerd. Met name op de thema’s signalering en diagnostiek van slikproblemen zijn veel knelpunten gemeld. Op basis van deze knelpunten heeft de werkgroep uitgangsvragen opgesteld die in de richtlijn behandeld zullen worden. Inmiddels is gestart met het literatuuronderzoek en zal de werkgroep vanaf september 2022 aan de slag gaan met het beantwoorden van de uitgangsvragen.
Status
Voorbereiding en afbakening
Stap 1
Knelpuntenanalyse
Stap 2
Literatuuronderzoek
Stap 3
Conceptversies
Stap 4
Formeel commentaar
Stap 5
Autorisatie
Stap 6
Stap 1: Voorbereiding en afbakening
De ontwikkeling van een kwaliteitsinstrument begint bij de voorbereiding. De procesbegeleider begint met een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Vervolgens gaat de werkgroep verder met het afbakenen van de patiënt-/cliëntgroep, bepalen van de definities en begrippen en welke producten moeten worden opgeleverd.
Stap 2: Knelpuntenanalyse
De volgende stap is het uitvoeren van een knelpuntanalyse door vertegenwoordigers van professionals die langdurige zorg verlenen, patiënten/cliënten en hun vertegenwoordigers en mantelzorgers. Op basis van deze analyse worden uitgangsvragen geformuleerd en ontstaat een beeld van de kennislacunes.
Stap 3: Literatuuronderzoek
Ter voorbereiding op het schrijven van een eerste conceptversie van het kwaliteitsinstrument, wordt systematisch onderzoek gedaan van wetenschappelijke literatuur. Op basis van het literatuuronderzoek, wordt besloten of er aanvullend onderzoek moet worden gedaan.
Stap 4: Conceptversies
De werkgroep schrijft een conceptversie van het kwaliteitsinstrument, gebaseerd op systematisch onderzoek van wetenschappelijke literatuur en de inbreng vanuit het veld (best practices en ervaringsdeskundigen).
Stap 5: Formeel commentaar
Na een serie veldconsultaties volgt een formele consultatieronde onder alle belanghebbenden en de leden van de raden. Hierop volgen zo nodig aanpassingen aan het kwaliteitsinstrument.
Stap 6: Autorisatie
Ten slotte, wordt het kwaliteitsinstrument voorgelegd aan de NVAVG, Verenso en V&VN en andere direct betrokken organisaties voor autorisatie. In de tussentijd worden implementatieadvies en informatiemateriaal ontwikkeld.
Werkwijze
Lees hier alles over onze werkwijze voor de ontwikkeling van kwaliteitsinstrumenten.
Gerelateerde berichten
Waar wij mee bezig zijn
We werken aan diverse richtlijnen en handreikingen voor de langdurige zorg. Van mondzorg tot wilsbekwaamheid en van slaapproblemen tot zelfmanagementondersteuning. Ook aan richtlijnen binnen het Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie (SRI) wordt aan verschillende richtlijnen gewerkt. Klik hieronder voor een totaaloverzicht.