Signaleren van lichamelijke gezondheidsproblemen
Lichamelijke klachten kunnen erg vervelend zijn. Lichamelijk klachten zijn bijvoorbeeld misselijkheid, verwardheid of bijwerkingen van medicijnen. Denk ook aan problemen met horen en zien, obstipatie en slaapproblemen. Mensen die lichamelijke klachten ervaren zullen vaak de volgende stappen doorlopen: je merkt de klachten op, probeert ze eerst zelf op te lossen met zelfzorg en gaat naar de huisarts als de klachten aanhouden. Het is belangrijk om klachten op tijd te herkennen en vroeg hulp of een behandeling in te zetten. Dit kan ervoor zorgen dat je je sneller beter voelt en een betere kwaliteit van leven hebt.
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het niet altijd makkelijk om klachten bij zichzelf te herkennen en de juiste stappen te nemen. Zij zijn vaak afhankelijk van anderen om deze stappen te doorlopen. Daarnaast kunnen ze zelf vaak niet goed zien of aangeven dat er iets mis is. Daarom is het belangrijk dat hun naasten en zorgverleners deze problemen voor hen herkennen. Dit noemen we signaleren. Signaleren betekent: letten op tekenen die kunnen wijzen op een lichamelijk gezondheidsprobleem. Een verandering in gedrag kan bijvoorbeeld een teken zijn dat er iets aan de hand is.
De beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) heeft in 2015 een richtlijn gemaakt over het ‘Signaleren van lichamelijke problemen bij volwassenen met een verstandelijke beperking’. Deze richtlijn moet vernieuwd worden. V&VN heeft SKILZ gevraagd om dit te doen. SKILZ zal de richtlijn overnemen, vernieuwen en zorgen dat de richtlijn door verschillende zorgverleners gebruikt kan worden (multidisciplinair). De ontwikkeling van deze richtlijn gebeurt onder begeleiding van procesbegeleider Bernadette van Glansbeek - Schutijser.
Planning
De werkgroep is geformeerd en er is een start gemaakt door de werkgroep. De verwachting is dat de richtlijn medio 2026 gepubliceerd zal worden. Bekijk hieronder de actuele status van de richtlijn, welke stappen er nog zullen volgen en wat hier aan vooraf is gegaan.
Status
Voorbereiding en afbakening
Stap 1
Knelpuntenanalyse
Stap 2
Literatuuronderzoek
Stap 3
Conceptversie
Stap 4
Commentaarronde
Stap 5
Autorisatie
Stap 6
Stap 1: Voorbereiding en afbakening
De ontwikkeling van een richtlijn begint bij de voorbereiding. De procesbegeleider begint met een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Vervolgens gaat de werkgroep verder met het afbakenen van de cliëntgroep, bepalen van de definities en begrippen en welke producten moeten worden opgeleverd.
Stap 2: Knelpuntenanalyse
De volgende stap is het uitvoeren van een knelpuntanalyse onder zorgprofessionals in het werkveld, cliënten, mantelzorgers en hun vertegenwoordigers. Op basis van deze analyse worden uitgangsvragen geformuleerd.
Stap 3: Literatuuronderzoek
Ter voorbereiding op het schrijven van een eerste conceptversie van de richtlijn wordt systematisch onderzoek gedaan naar wetenschappelijke literatuur. Op basis van het literatuuronderzoek wordt besloten of er aanvullend onderzoek nodig is.
Stap 4: Conceptversie
De werkgroep schrijft een conceptversie van de richtlijn. Deze is gebaseerd op de resultaten van het literatuuronderzoek en de inbreng vanuit het veld (best practices en ervaringsdeskundigen).
Stap 5: Commentaarronde
De conceptversie wordt voorgelegd aan verschillende beroeps-, branche- en cliëntenorganisaties. Op basis van het commentaar worden, als het nodig is, aanpassingen gemaakt in de conceptversie van deze richtlijn. In deze fase worden ook implementatieadvies en informatiemateriaal ontwikkeld.
Stap 6: Autorisatie
In de autorisatiefase wordt de richtlijn voorgelegd aan de beroepsverenigingen die hebben meegewerkt aan de ontwikkeling ervan.