Verslaving

Verslaving komt veel voor, ook buiten de verslavingszorg. Zo vormen cliënten in de langdurige zorg een risicogroep voor het ontwikkelen van verslavingsproblematiek.

In de verpleeghuiszorg worden vaker alcohol- en benzodiazepinenverslavingen gezien. Bij cliënten met een verstandelijke beperking worden voornamelijk verslavingen aan verdovende middelen en games gezien. Verslavingen zijn soms lastig te herkennen in de langdurige zorg, onder andere omdat verslavingssignalen onterecht aangezien kunnen worden voor signalen van veroudering, andere aandoeningen en/of medicatie.

De gevolgen van een verslaving bij cliënten in de langdurige zorg kunnen groot zijn. Denk bijvoorbeeld aan het sneller ontstaan van orgaanschade, een verminderde werking van medicatie en/of het risico op complicaties. Ook kan een verslaving leiden tot (meer) psychische problemen en/of minder goed cognitief functioneren.

SKILZ ontwikkelt op het thema verslaving een multidisciplinaire richtlijn. Met deze richtlijn krijgen zorgverleners in de langdurige zorg handvatten waarmee ze verslaving op tijd kunnen herkennen en hier passend op kunnen reageren. De ontwikkeling van de richtlijn wordt begeleid door procesbegeleiders Marscha Engelen en Tanja Mol.

Knelpunteninventarisatie

In de zomer van 2024 is een knelpunteninventarisatie uitgevoerd. De antwoorden zijn inmiddels geanalyseerd en verwerkt in een factsheet. Lees hier wat de grootste uitdagingen zijn op het gebied van verslavingsproblematiek in de langdurige zorg en hoe dit in de nieuwe richtlijn zal worden uitgewerkt.

Planning

Begin 2025 is er formeel gestart met de ontwikkeling van de richtlijn verslaving. De verwachting is dat de richtlijn eind 2026 gepubliceerd zal worden. Bekijk hieronder de actuele status van de richtlijn, welke stappen er nog zullen volgen en wat hieraan vooraf is gegaan.

Status

Voorbereiding en afbakening

Stap 1

Knelpuntenanalyse

Stap 2

Literatuuronderzoek

Stap 3

Conceptversie

Stap 4

Commentaarronde

Stap 5

Autorisatie

Stap 6

Stap 1: Voorbereiding en afbakening

De ontwikkeling van een richtlijn begint bij de voorbereiding. De procesbegeleider begint met een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Vervolgens gaat de werkgroep verder met het afbakenen van de cliëntgroep, bepalen van de definities en begrippen en welke producten moeten worden opgeleverd.

Stap 2: Knelpuntenanalyse

De volgende stap is het uitvoeren van een knelpuntanalyse onder zorgprofessionals in het werkveld, cliënten, mantelzorgers en hun vertegenwoordigers. Op basis van deze analyse worden uitgangsvragen geformuleerd.

Stap 3: Literatuuronderzoek

Ter voorbereiding op het schrijven van een eerste conceptversie van de richtlijn wordt systematisch onderzoek gedaan naar wetenschappelijke literatuur. Op basis van het literatuuronderzoek wordt besloten of er aanvullend onderzoek nodig is.

Stap 4: Conceptversie

De werkgroep schrijft een conceptversie van de richtlijn. Deze is gebaseerd op de resultaten van het literatuuronderzoek en de inbreng vanuit het veld (best practices en ervaringsdeskundigen).

Stap 5: Commentaarronde

De conceptversie wordt voorgelegd aan verschillende beroeps-, branche- en cliëntenorganisaties. Op basis van het commentaar worden, als het nodig is, aanpassingen gemaakt in de conceptversie van deze richtlijn. In deze fase worden ook implementatieadvies en informatiemateriaal ontwikkeld.

Stap 6: Autorisatie

In de autorisatiefase wordt de richtlijn voorgelegd aan de beroepsverenigingen die hebben meegewerkt aan de ontwikkeling ervan.