Dat is de belangrijkste vraag waarop de handreiking wilsbekwaamheid van SKILZ antwoord zal geven. De handreiking geeft praktische handvatten voor het ondersteunen van beslisvaardigheid en het beoordelen van wilsbekwaamheid van ouderen en mensen met een verstandelijke beperking in de langdurige zorg. Momenteel wordt hier door een multidisciplinaire werkgroep hard aan gewerkt.
Met veel enthousiasme schrijven afgevaardigden van Verenso, NVAVG, V&VN, NVO, NIP, Kansplus en Alzheimer Nederland, samen met een juridisch expert, aan de handreiking. Eerder hebben zij zogenaamde uitgangsvragen opgesteld, die het raamwerk vormen voor de handreiking en het startpunt voor literatuuronderzoek. Momenteel formuleren zij antwoorden op deze uitgangsvragen en doen zij een eerste aanzet voor praktische adviezen en aanbevelingen. Zij gebruiken hiervoor de wetenschappelijke literatuur uit het literatuuronderzoek en de expertise die zij zelf in huis hebben. Door de verschillende achtergronden van de werkgroepleden, worden diverse perspectieven op het concept wilsbekwaamheid zichtbaar en door de samenwerking ontstaat onderling begrip. Dit zorgt voor gedeeld inzicht in waar je als professional, naaste en cliënt mee te maken kunt krijgen wanneer een cliënt ondersteuning kan gebruiken bij het nemen van beslissingen. In de handreiking vertaalt dit zich in adviezen en aanbevelingen die recht doen aan de perspectieven van alle betrokkenen.
Dat de handreiking zich in de eerste plaats richt op het ondersteunen van de beslisvaardigheid is conform het VN-verdrag inzake de rechten van mensen met een beperking dat in 2016 in Nederland in werking trad. In dit verdrag staat onder andere dat mensen met een beperking het recht hebben zelfstandig besluiten te nemen en dat wanneer zij dit niet zelfstandig kunnen, zij hierbij ondersteuning dienen te krijgen. In de handreiking van SKILZ komen vragen aan bod als “Wanneer heeft een cliënt ondersteuning nodig bij het nemen van beslissingen?”, “Hoe bepaal je welke ondersteuning nodig is?” en “Welke rol spelen naasten, familie en wettelijk vertegenwoordigers?”. In sommige gevallen is het te overwegen om een expliciete toetsing van de wilsbekwaamheid uit te voeren, bijvoorbeeld om te bepalen op welke manier een cliënt het beste ondersteund kan worden. Ook op deze expliciete toetsing gaat de handreiking in.
De handreiking wordt naar verwachting eind 2022 voorgelegd ter consultatie en zal begin 2023 gereed zijn voor gebruik. Voor meer informatie over de ontwikkeling van de handreiking kunt u contact opnemen met Francine van den Driessen Mareeuw.
