Eenzaamheid

Eenzaamheid is in de langdurige zorg een groot probleem. Eenzaamheid komt veel voor onder ouderen en mensen met een verstandelijke beperking. Het is moeilijk om te zien of iemand zich eenzaam voelt. Mensen vinden het vaak ook niet makkelijk om over eenzaamheid te praten. In de langdurige zorg is dat niet anders. Cliënten wonen samen in zorginstellingen, maar dat betekent niet ze zich niet eenzaam kunnen voelen. Of een gevoel kunnen hebben dat ze er niet helemaal bij horen. Het verbinden en versterken van relaties van cliënten in een zorginstelling of thuis, is daarom een belangrijk punt van aandacht in relatie tot eenzaamheid.

Om zorgprofessionals goed te ondersteunen op het onderwerp eenzaamheid en hoe zij hiermee om kunnen gaan, ontwikkelt SKILZ een multidisciplinaire richtlijn Eenzaamheid. Het doel van de richtlijn is handvatten en tips geven, bijvoorbeeld voor het versterken van het netwerk van een cliënt of door activiteiten te organiseren tegen eenzaamheid. De richtlijn wordt ontwikkeld onder regie van procesbegeleiders Danique Bos en Marscha Engelen.

Stand van zaken

In september 2023 is gestart met deskresearch. Er is gezocht welke richtlijnen, literatuur en andere hulpmiddelen er al bestaan rondom het thema eenzaamheid. Ook zijn er gesprekken gevoerd met experts op dit gebied. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat zorgprofessionals moeite hebben om gevoelens van eenzaamheid te achterhalen bij cliënten in de langdurige zorg. Ook lijken zorgprofessionals het lastig te vinden wat ze tegen eenzaamheid kunnen doen. Om goed in kaart te brengen tegen welke problemen zorgprofessionals in de dagelijkse praktijk aanlopen, heeft SKILZ een vragenlijst onder zorgprofessionals en cliëntvertegenwoordigers uitgezet.

Er is een cliëntenwerkgroep opgezet met afgevaardigden van diverse relevante beroepsverenigingen respectievelijk cliëntorganisaties. De richtlijn Eenzaamheid is de eerste SKILZ-richtlijn waarbij een aparte cliëntenwerkgroep is samengesteld, die meerdere malen in het ontwikkelproces samenkomt om hun input te leveren en de inhoud te bediscussiëren. Begin 2024 zullen de werkgroepen bijeenkomen en worden de thema’s voor de richtlijn vastgesteld. Ook zal dan het literatuuronderzoek worden gestart.

Status

Voorbereiding en afbakening

Stap 1

Knelpuntenanalyse

Stap 2

Literatuuronderzoek

Stap 3

Conceptversie

Stap 4

Commentaarronde

Stap 5

Autorisatie

Stap 6

Stap 1: Voorbereiding en afbakening

De ontwikkeling van een richtlijn begint bij de voorbereiding. De procesbegeleider begint met een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Vervolgens gaat de werkgroep verder met het afbakenen van de cliëntgroep, bepalen van de definities en begrippen en welke producten moeten worden opgeleverd.

Stap 2: Knelpuntenanalyse

De volgende stap is het uitvoeren van een knelpuntanalyse onder zorgprofessionals in het werkveld, cliënten, mantelzorgers en hun vertegenwoordigers. Op basis van deze analyse worden uitgangsvragen geformuleerd.

Stap 3: Literatuuronderzoek

Ter voorbereiding op het schrijven van een eerste conceptversie van de richtlijn wordt systematisch onderzoek gedaan naar wetenschappelijke literatuur. Op basis van het literatuuronderzoek wordt besloten of er aanvullend onderzoek nodig is.

Stap 4: Conceptversie

De werkgroep schrijft een conceptversie van de richtlijn. Deze is gebaseerd op de resultaten van het literatuuronderzoek en de inbreng vanuit het veld (best practices en ervaringsdeskundigen).

Stap 5: Commentaarronde

De conceptversie wordt voorgelegd aan verschillende beroeps-, branche- en cliëntenorganisaties. Op basis van het commentaar worden, als het nodig is, aanpassingen gemaakt in de conceptversie van deze richtlijn. In deze fase worden ook implementatieadvies en informatiemateriaal ontwikkeld.

Stap 6: Autorisatie

In de autorisatiefase wordt de richtlijn voorgelegd aan de beroepsverenigingen die hebben meegewerkt aan de ontwikkeling ervan.